Odmładzanie umysłu

Do niedawna osoby po czterdziestce koncentrowały się przede wszystkim na poprawianiu swojego wyglądu i kondycji fizycznej. Jednak ostatnio ćwiczenie umysłu coraz częściej bierze prym nad walką o zgrabną sylwetkę. Dlatego w Europie i USA zapanowała moda na gry planszowe.

Na całym świecie powstają kawiarenki z królującymi w nich warcabami i Monopolem.

W Korei Południowej kilkaset tysięcy ludzi zasiada wieczorami przy kawiarnianym lub domowym stole, na którym rozłożona jest plansza, by wspólnie ze znajomymi rozwijać sprawność umysłu. Tam też niedawno powstał pierwszy klub gier planszowych, gdzie bawią się członkowie przyszłych i obecnych elit.

W Polsce propagatorami planszowych rozgrywek są studenci, lekarze i menedżerowie. Grają w domu, w podróży, a coraz częściej także w klubach, kawiarniach i na imprezach.

Dojrzałość na planszy

W Polsce gry planszowe osiągnęły szczyt popularności w latach 80. zeszłego wieku. Taką informację można przeczytać na jednym z portali gier internetowych. Niegdyś wydawało nam się, że od niepamiętnych czasów warcaby albo chińczyk to zajęcie głównie dla dzieci i młodzieży. Dziś już wiadomo, że to rozrywka ponadpokoleniowa. Obecnie nad planszami pochylają się dzieci i rodzice. A i dziadkowie już nie ograniczają się do zaglądania wnukom przez ramię, lecz razem z nimi rozwiązują zadania strategiczne.

Do polskich sklepów szybko trafiają wszelakie nowości z Zachodu! Popularność zdobywają gry planszowe wzorowane na komputerowych, m.in. "World of Warcraft", "Age of Mythology", "Railroad Tycoon" czy "Osadnicy z Katanu", których miłośnikami są miliony Europejczyków w dojrzałym wieku.

Kompleksowe badania przeprowadzone przez dr. Yaakova Sterna z Columbia University Medical Center potwierdzają, że gry planszowe są znakomitym sposobem utrzymania sprawności intelektualnej w dojrzałym wieku. - Stymulują mózg do tworzenia w nim wciąż nowych połączeń nerwowych - zauważa dr Elżbieta Łuczywek z Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN prowadząca badania wśród polskich 100-latków. Wykazały one, że staruszkowie z powodzeniem radzą sobie z łamigłówkami. W miarę starzenia się następuje bowiem taka przebudowa mózgu, że sprawniej niż młodzi posługujemy się językiem, trafniej formułujemy myśli, skuteczniej radzimy sobie z zagadkami logicznymi.

70-latkowie często bywają nie mniej kreatywni od 20-latków. Na przykład Benjamin Franklin (1706 - 1790), jeden z największych uczonych XVIII w., współtwórca amerykańskiej Deklaracji Niepodległości, w podeszłym wieku wynalazł między innymi piorunochron i fotel bujany.

Terapia grami

Producenci wycofują się z kurczącego się rynku gier planszowych dla nastolatków. Dziś w Japonii blisko 20 proc. miłośników gier ma ponad 65 lat. Do roku 2025 będzie ich ponad 30 proc. W kwietniu pierwsza seria gier komputerowych dla osób starszych pojawiła się w USA, a w czerwcu zacznie się jej sprzedaż w Europie. Grający w "Brain Age" rozwiązują różnego typu łamigłówki i ćwiczenia arytmetyczne. W ten sposób można określić nawet ich wiek umysłowy. Często okazuje się, że umysł emerytki działa sprawniej niż 20-latki!

Coraz więcej osób zaczyna przedkładać strategiczne gry planszowe i komputerowe ponad jogę czy wschodnie medytacje. Dlaczego? Bo dostrzegają, że zapożyczone ze Wschodu metody relaksacji oraz podnoszenia sprawności fizycznej i psychicznej działają jedynie tymczasowo, a uzyskana po nich poprawa samopoczucia jest złudna. Natomiast trening intelektualny nie tylko usprawnia pamięć, ale też pozwala zdobywać wiedzę.

Japoński neurofizjolog Ryuta Kawashima zaprojektował nawet zestaw ćwiczeń intelektualnych dla osób powyżej 45. roku życia. Ma on zwiększać sprawność umysłu i opóźniać nadejście demencji, a także choroby Alzheimera. Może więc wkrótce osoby cierpiące na nią nie będą musiały używać leków, żeby opóźnić rozwój choroby? Zdaniem dr. Kawashimy, terapia poprzez naukę i rozwiązywanie problemów strategicznych z pewnością pozwoli im dłużej zachować sprawność umysłu.

Karolina Pawlikowska