UNESCO wpisało polską Krainę Wygasłych Wulkanów na ważną listę
W środę 27 marca UNESCO wpisało na listę Światowych Geoparków położoną w Sudetach Zachodnich Krainę Wygasłych Wulkanów. Jest trzecim wyróżnionym polskim geoparkiem.
Zarząd UNESCO zatwierdził dodanie 18 obiektów do Światowej sieci Geoparków UNESCO. Daje to łączną liczbę geoparków do 213 w 48 krajach. Nowe geoparki zlokalizowane są w Brazylii, Chinach, Chorwacji, Danii, Finlandii, Francji, Grecji, Węgrzech, Polsce, Portugalii i Hiszpanii. Istnieje dodatkowy nowy transgraniczny geopark obejmujący Belgię i Królestwo Niderlandów.
Oznaczenie Światowego Geoparku UNESCO powstało w 2015 roku. Uznaje ono dziedzictwo geologiczne o znaczeniu międzynarodowym.
Położony w malowniczym południowo-zachodnim regionie Światowy Geopark UNESCO Kraina Wygasłych Wulkanów obejmuje Góry Kaczawskie i okoliczne pogórza. W geoparku znajdują się charakterystyczne pozostałości wulkanów paleozoiku i kenozoiku oraz wylewy lawy, głównie z oligocenu i miocenu (ok. 35-15 mln lat temu), z imponującymi przykładami spoinowania kolumnowego. Najbardziej rozpoznawalnym zabytkiem okolicy jest góra Ostrzyca ze stożkowym bazaltowym nekiem (określenie wzniesienia o zbudowanego z twardej, odpornej na erozję lawy zakrzepłej w kominie wulkanicznym).
Historia tego regionu jest ściśle związana z zasobami mineralnymi, a także bogatą tradycją poszukiwania złota i miedzi. Dawne kamieniołomy są niczym okno na geologiczną i kulturową przeszłość tego obszaru. Jednym z ważniejszych miejsc, jak wskazuje UNESCO, jest dawny kamieniołom bazaltu Wilcza Góra. Zrekultywowany do celów naukowych i edukacyjnych stanowi świadectwo ochrony i innowacji inspirowanej przez społeczność.
Pierwszym dodanym na listę polskim geoparkiem był transgraniczny Łuk Mużakowa, który rozciąga się (w kształcie łuku, stąd nazwa) pomiędzy Niemcami i Polską, a dokładniej Brandenburgią, Saksonią i województwem lubuskim. Celem parku jest ochrona polskiej części, unikalna w skali światowej spiętrzonej moreny czołowej, ukształtowanej przez lądolód. Powstałe dzięki niemu formy terenu są doskonale widoczne na zdjęciach lotniczych i satelitarnych.
Geopark Świętokrzyski o powierzchni ponad 500 km2 jest położony w zachodniej części Gór Świętokrzyskich na terenie 5 gmin. Wpisany został na listę w 2021 roku. Formacje geologiczne i formy tektoniczne współistnieją z florą, której znaczną część stanowią lasy grądowe oraz roślinność kserotermiczna z wieloma gatunkami chronionymi. Geopark Świętokrzyski jest również ciekawą ilustracją współistnienia człowieka i przyrody - na jego obszarze zachowało się wiele pozostałości po działalności górniczej i wydobywczej, które stanowią element dziedzictwa kulturowego.
Źródła: unesco.org, unesco.pl, lipinki.zielonagora.lasy.gov.pl
